مقدمه
دومین دوره جایزه دوسالانه دکتر مجتبی معین در سال جاری برگزار می‌شود. این جایزه برای مستندسازی و تقدیر از پروژه‌ها و ابتکارات موثر جامعه مدنی طراحی شده است. از موسسات شرکت‌کننده دعوت می‌شود قبل از ثبت پروژه‌های خود، شیوه‌نامه را به دقت مطالعه کنند و در صورت داشتن شرایط لازم، فرم ثبت نام آنلاین را با مراجعه به وب‌سایت موسسه معین به آدرس www.moin.ngo تکمیل کنند. مهلت ثبت نام در فراخوان، تا پایان 15 ام آبان 1402 خواهد بود.
- چه سازمان‌هایی می توانند در جایزه معین شرکت کنند؟
- سازمان‌های مردم نهاد که دارای مجوز قانونی بوده و به عنوان موسسه غیر انتفاعی ثبت شده‌اند.
- تیم‌ها و تشکل‌های غیر ثبتی اما دارای سازمان مشخص که فعالیتی عام المنفعه دارند.
- گروه‌های اجتماع محور در محلات
تبصره: موسسه‌هایی که صرفا رویکرد کسب و کار اجتماعی دارند امکان شرکت در این فراخوان را ندارند.
- شرکت در این جایزه چه منفعتی برای سازمان‌های جامعه مدنی دارد؟
برای تمامی سازمان‌های شرکت‌کننده:
- توان‌افزایی کارشناسان سازمان در مستند سازی تجارب و ابتکارات
- دریافت خدمات آموزشی و مشاوره‌ای حرفه‌ای
- کمک به نهادینه شدن و تعمیق مستندسازی و مدیریت دانش در سازمان
- تقویت برند سازمان از طریق انتخاب سازمان‌ها و ابتکارات برتر و کمک به جذب بهتر نیکوکار، داوطلب و مخاطب
- کمک به نشردرس آموخته‌های سازمان در بین نهادهای جامعه مدنی
- نشر و بهره‌مندی از تجارب دیگر سازمان‌های جامعه مدنی
همچنین از پروژه‌ها و ابتکارات برتر تقدیر صورت خواهد گرفت.
- منظور از ابتکارات موثر سازمان‌های جامعه مدنی چیست؟
منظور هر پروژه‌ای (راه‌حل، خدمت، سرویس) است که توسط سازمان‌های جامعه مدنی برای حل یک مساله اجتماعی و عمومی اجرا می‌شود و نوآوری‌هایی از جهت روشی، هدف، مساله، دستاوردها و نحوه اجرا و جامعه هدف داشته است؛ این ابتکارات در سازمان‌های مردم نهاد با اصطلاح «پروژه» یا «طرح» بیشتر شناخته می‌شوند. به عنوان نمونه پروژه «کوله کتاب» در انجمن حامی، «طرح اتاق کارآفرینی مدارس» در بنیاد توسعه کارآفرینی زنان و جوانان، پروژه «بیا بیاموزیم» در جامعه یاوری فرهنگی و... می‌تواند از مصادیق ابتکارات سازمان‌های جامعه مدنی باشد.
در این گزارش و یا صفحه ی اینستاگرام معین، با پروژه های برتر اولین دوره جایزه آشنا شوید.
در دور دوم جایزه یکی از شاخص‌های مهم در داوری میزان تاثیرگذاری پروژه‌هاست و از سازمان‌ها خواسته می‌شود مستندات خود را در این زمینه ارائه کنند.
- هر موسسه چند پروژه را می‌تواند معرفی کند؟
هر موسسه تنها مجاز به معرفی یک پروژه است.
- چه کسانی از موسسه‌ها می‌توانند پروژه را معرفی کنند؟
تنها کسانی می‌توانند پروژه را به جایزه معرفی کنند که به صورت رسمی از طرف موسسه به عنوان نماینده معرفی شوند. لذا مدیران پروژه‌هایی که قبلا با آن موسسه همکاری داشته‌اند باید نامه رسمی از موسسه ارائه کنند و نمی‌توانند بدون مجوز از موسسه، پروژه‌ای از سازمانی که قبلا با آن همکاری داشته‌اند را معرفی کنند. در پروژه‌هایی که توسط چند سازمان اجرا شده است چنانچه سایر سازمان‌ها همکار پروژه بوده‌اند سازمان اصلی می‌تواند پروژه را معرفی کند، اما چنانچه چند سازمان اجرا کننده مشترک بوده‌اند باید همه سازمان‌ها یک نماینده رسمی را معرفی کنند.
- پروژه‌ها باید چه نوآوری‌هایی داشته باشند که بتوانند کاندیدای جایزه شوند و در فراخوان شرکت کنند؟
محصولات سازمان‌های جامعه مدنی که در قالب طرح و پروژه اجرا می‌شوند باید در یکی از سطوح چهارگانه زیر دارای نوآوری باشند:
- نوآوری در شناسایی مسئله: به این معنا که مشکل و نیاز اجتماعی را هدف قرار داده‌اند که دیگران به آن توجهی نداشته و پروژه‌ای برای آن اجرا نکرده باشند یا کمتر به آن پرداخته شده است.
- نوآوری در روش حل مسئله و ارائه یک راه‌حل جدید: به این معنا که ممکن است مشکل و نیاز را مشابه سایرین تشخیص داده اما روش رفع آن در این موسسه و اقداماتی که برای حل آن داشته‌اند متفاوت بوده است.
- نوآوری در انتخاب یک جامعه هدف: به این معنا که یک جامعه هدف جدیدی را که سایرین توجهی به آن نداشته‌اند را انتخاب کرده‌اند.
- نوآوری در فرایند اجرا: به این معنا که سازمان فرایند محور بوده و مسیر ارائه سرویس تعریف شده و مستند شده است.
دقت شود که یک سازمان ی تواند در یک پروژه مشخص و در همه این سطوح چهارگانه نوآوری‌هایی داشته باشد.
- منظور از پروژه موثر چیست؟
پروژه موثر پروژه‌ای هست که پس از اجرا تاثیرات مثبت در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، محیط زیستی در جامعه هدف گذاشته باشد و این تاثیر سنجیده و ارزیابی شود و موسسه مستندات لازم در این خصوص را ارائه کند. مستندات برای موثر بودن می‌تواند شامل گزارش ارزیابی پروژه، یک کلیپ از اثرات پروژه و... باشد.
- ابتکارات چگونه به دبیرخانه معرفی می‌شوند؟
سازمان‌های جامعه مدنی برای معرفی ابتکارات خود باید فرم شماره یک را فقط به صورت فرم اینترنتی تکمیل کنند.
در کنار تکمیل فرم سازمان شرکت کننده در فراخوان فایل سایر مستندات مربوط به ابتکار خود را به شرح زیر باید ارسال کند:
- یک گزارش عملکرد از پروژه‌ای که این محصول را اجرا کرده‌اید
- بروشور پروژه یا محصول
- پروپوزال پروژه
- فیلم و عکس از پروژه
ارسالی یکی از دو فایل «گزارش عملکرد پروژه» یا «پروپوزال» در روز ثبت نام اجباری است و سایر موارد اختیاری است و هر چه مستندات بیشتر باشد در داوری آثار موثر تر خواهد بود. همچنین تا 45 روز قبل از برگزاری جایزه ارسال گزارش عملکرد پروژه باید انجام شود.
دبیرخانه از موسساتی که فرم شرکت را تکمیل کرده پیگیری مداومی برای دریافت مستندات خواهد داشت.
- ابتکارات معرفی شده اجرا شده باید باشند یا در حال اجرا؟
چون مستندسازی کامل ابتکارات اهمیت دارد، ابتکارات معرفی شده به دبیرخانه در شش ماه قبل از روز برگزاری جشنواره باید اجرا شده باشند و به نتیجه رسیده باشند. لذا در این جایزه ابتکارات پروژه‌هایی که قرار است در ماه های بعد از روز جایزه اجرا شوند یا تا زمان برگزاری جشنواره به اتمام نرسند امکان حضور نخواهند داشت.
چنانچه پروژه شما در حال اجراست و تا آبان ماه 1402 به اتمام می رسد یا در سه سال گذشته اجرا شده می‌توانید در این جایزه شرکت کنید .
- دبیرخانه جایزه چه خدماتی به سازمان‌های ثبت نام کننده در فراخوان خواهد داد؟
دبیرخانه جایزه به سازمان‌های شرکت‌کننده در فراخوان خدمات آموزشی و مشاوره‌ای ارائه خواهد داد. از هر موسسه حداکثر 2 نفر می‌توانند در این دوره‌های آموزشی و مشاوره‌ای شرکت کنند. کلیه دوره‌های آموزشی و مشاوره‌ای به صورت مجازی برگزار می‌شود.
- چه سازمان‌هایی می‌توانند در دوره‌های آموزشی شرکت کنند؟
سازمان‌هایی که فرم شماره یک را تکمیل کرده و مستندات لازم را ارسال کرده باشند و حضور آنها در جایزه قطعی شود.
- چه آموزش‌ها و مشاوره‌هایی به کارشناسان سازمان‌ها داده می‌شود؟
دوره آموزشی در نظر گرفته شده در زمینه مستندسازی، پروژه‌نویسی، گزارش‌نویسی، حل مسئله و تولید محتوا خواهد بود و عناوین دقیق آموزشی به اطلاع شرکت‌کنندگان خواهد رسید.
همچنین به هر سازمان 2 ساعت مشاوره اختصاصی داده می‌شود تا بتوانند ابتکارات خود را مستند کنند. مشاوره برای این در نظر گرفته شده که فرایند مستند سازی و ارائه گزارش به دبیرخانه را تسهیل کند.
- چه کسانی ابتکارات را داوری خواهند کرد؟
داوران این جایزه یک تیم سه الی 5 نفره و با ترکیبی از افراد با توانایی‌ها و سوابق زیر خواهند بود:
- آشنا با سازمان‌های جامعه مدنی
- آشنا به پروژه‌های اجتماعی و سابقه در این زمینه
- تخصص در مدیریت دانش و مستندسازی
داوران کلیه مستندات ارسالی از سوی سازمان‌های جامعه مدنی را بررسی خواهند کرد و نظر نهایی خود را 15 روز قبل از روز جشنواره به دبیرخانه اعلام می‌کنند.
اسامی داوران در سایت و دیگر کانال های اطلاع رسانی موسسه منتشر خواهد شد.
- چه شاخص‌هایی در داوری ابتکارات سازمان‌ها اهمیت دارد؟
در داوری ابتکارات سازمان‌ها شاخص‌های زیر مد نظر داوران خواهد بود:
- میزان نوآوری ابتکارات در ابعاد چهار گانه (نوآوری در شناسایی مسئله، نوآوری در روش حل مسئله و ارائه یک راه حل جدید، نوآوری در انتخاب یک جامعه هدف، نوآوری در فرایند اجرا)
- کیفیت تحقق نتایج پروژه (خروجی‌ها، دستاوردها و اثرات) و نحوه مستندسازی آن
- کیفیت گزارش کتبی و شرح کامل فعالیت‌های پروژه
- کیفیت تصاویر و گویایی محتوای آن و پیامی که ارسال می‌کنند
- ارزیابی سایر مستندات (کلیپ، بروشور و...)
- کیفیت و کمیت بیان درس آموخته‌ها
- مستندات مربوط به اثربخشی پروژه‌ها
این شاخص‌ها به صورت کمی و کیفی سنجیده خواهد شد و هر کدام امتیاز خاص خود را دارد. تاکید می‌شود که کیفیت اجرای پروژه و میزان نوآوری در آن و حصول نتایج و میزان اثربخشی 50 درصد امتیازات در داوری را خواهد داشت و 50 درصد دیگر مربوط به کیفیت مستندسازی است و موسسه باید داده‌های لازم را در اختیار دبیرخانه جایزه قرار دهد.
