در جهان دانش بنیان امروز، شاهد آن هستیم که بسیاری از موضوعات و مسائل اجتماعی در قالب رشته‌های دانشگاهی و فیلدهای پژوهشی ارائه می‌شوند و توسعه علمی آن‌ها مورد توجه ویژه‌ای قرار می‌گیرند. حوزه سازمان‌های مردم نهاد و امور داوطلبانه نیز از این امر مستثنی نیست و شاهد آن هستیم که هر چند با تاخیر، تلاش‌های گسترده‌ای برای تثبیت این حوزه در نظام آکادمیک کشورهای مختلف صورت پذیرفته است.

تنوع و گستردگی بی‌نظیر این حوزه باعث شده که تدوین یک کتاب درسی که بتواند در یک قالب آموزشی، ابعاد مختلف این مساله را شرح دهد، کار دشواری به نظر برسد. اما این همان پروژه‌ای است که طی دهه گذشته یکی از بزرگترین پژوهشگران این حوزه – دیوید اسمیت – دنبال کرده است. اسمیت که فارغ التحصیل جامعه شناسی از هاروارد و استاد بازنشسته دانشگاه بوستون آمریکاست، موسس یکی از مهمترین انجمن‌های پژوهشی این حوزه در آمریکا به نام "انجمن پژوهش‌های سازمان‌های غیرانتفاعی و اقدام داوطلبانه" است و از شاخص‌ترین پژوهشگران این حوزه در سطح جهان به شمار می‌رود.

کتاب جامع درسی تحت ویرایشگری اصلی وی با همکاری رابرت ا. استبینز (استاد بازنشسته دانشگاه کلگری کانادا) و یورگن گروتز (مدیر پژوهشی شورای ملی سازمان‌های داوطلبانه بریتانیا) توسط انتشارات پالگریو ، که یکی از ناشران مهم دانشگاهی در جهان محسوب می‌شود، در سال 2016 به چاپ رسیده است. در ادامه به برخی از ویژگی‌های منحصر به فردی که این اثر دارد اشاره می‌شود. در مورد این اثر می‌توان با قاطعیت گفت بزرگترین تلاش پژوهشی این حوزه علمی در قالب یک کتاب جامع درسی است که در سطح جهانی صورت پذیرفته است.

دامنه تخصص و دانش مؤلفین این مجموعه تا جایی که امکان پذیر بوده، میان رشته‌ای و چندملیتی انتخاب شده است. هدف آن بوده که در مجموعِ 54 فصل کتاب، دیدگاهی بین‌المللی از موضوعات مورد بحث قرار گیرد و ماهیت جهانی زمینه مطالعاتی میان رشته‌ای و فرارشته‌ای داوطلبی شناسی (Voluntaristics) که به سرعت در حال تغییر می‌باشد را مورد بررسی قرار دهد.

نویسندگان فصول کتاب از ملیت‌های مختلف و از 73 کشور متفاوت هستند. از میان 203 مؤلف همکار در این مجموعه، 42 نفر از ایالات متحده (20.6%)، 20 نفر از بریتانیا (9.9%)، 13 نفر از چین (6.4%)، 8 نفر از کانادا (3.9%)، و 7 نفر از روسیه (3.4%) می باشند. توزیع جغرافیائی این 73 کشور از قرار ذیل می‌باشد:

آفریقا: 10؛ آسیای مرکزی و روسیه: 4؛ آمریکای مرکزی، منطقه کارائیب و مکزیک: 3؛ شرق آسیا: 12؛ اروپای شرقی: 11؛ خاور میانه: 6؛ آمریکای شمالی: 2؛ اقیانوسیه: 3؛ آمریکای جنوبی: 4؛ و اروپای غربی: 18؛ علاوه بر این، 203مؤلفی که فصول این کتاب راهنما را به رشته تحریر درآورده‌اند، نماینده بسیاری از رشته‌های دانشگاهی و تخصص‌ها در این پروژه حضور دارند.

در حالیکه اکثریت یا در حال حاضر و یا قبلاً عضو هیات علمی دانشگاه ها بوده و هستند، برخی از آن‌ها هنوز در مقاطع تحصیلات تکمیلی– عمدتاً دکتری – مشغول به تحصیل بوده و تعداد اندکی نیز رؤسای بنگاه‌های غیرانتفاعی تمام وقت، مسئولین دولتی، پژوهشگران در حوزه سازمان‌های غیرانتفاعی و سیاست‌گذاران و کنشگران فعال در این حوزه می‌باشند. متخصصین دانشگاهی‌ای که در تألیف این کتاب راهنما شرکت داشته‌اند، در زمینه‌های مطالعات غیرانتفاعی، جامعه مدنی، جامعه شناسی، روانشناسی، اقتصاد، علوم سیاسی، انسان‌شناسی، جغرافیا، تاریخ، مدیریت کسب و کار، مدیریت دولتی، مدیریت غیرانتفاعی، مددکاری اجتماعی، مدیریت امور داوطلبانه، امور بشردوستی، مطالعات اوقات فراغت، مطالعات زمان، روابط بین‌الملل، مطالعات بلایا، تعاونی‌ها، دین، جنبش‌های اجتماعی، بازاریابی، فن‌آوری اطلاعات، و دیگر زمینه‌ها، مشغول فعالیت هستند.

با توجه به برنامه‌های بلندمدت " موسسه نیکوکاری دکتر مجتبی معین " در راستای تثبیت و توسعه حوزه مطالعاتی سازمان‌های مردم نهاد، ترجمه این اثر گرانبها می‌تواند گام بزرگی برای معرفی ابعاد و موضوعات مختلف این حوزه میان رشته‌ای به شمار رفته و طیف وسیعی از مخاطبان دانشگاهی و غیردانشگاهی را در برگیرد.

همچنین نظر به حجم بالای کتاب و منابع متنوعی که در آن به کارگرفته شده است و با نگاهی به شرایط امروز کشور در حوزه چاپ و نشر، زیر‌سایت ویژه‌ای برای این کتاب جامع در آینده در نظر گرفته خواهد شد و نسخه الکترونیکی از ترجمه این اثر نیز در دسترس عموم قرار خواهد گرفت. علاوه بر این تلاش می‌شود در وب‌سایت موسسه، به مرور زمان گزارشی جهت معرفی بخش‌های مختلف کتاب، در دسترس علاقه‌مندان قرار گیرد.