چند سالی است که نقد قانون تابعیت ایرانی و محرومیت اخذ آن از جانب مادر، توسط فعالین جامعه مدنی در جریان بوده است. پی گیری‌ها، مطالبه‌گری و چانه‌زنی‌های جامعه شناسان و حقوق‌دانان منجر به همراه نمودن دولت و تصدیق مجلس شد و پس از ابلاغ قانون، هفته گذشته، شاهد آخرین مرحله این پرونده نیک سرانجام بودیم. قانون اجرایی شد و اولین شناسنامه برای فرزند مادر ایرانی صادر گردید.
معصومه ابتکار، معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده شنبه 24 آبان ماه 1399 در صفحه شخصی خود در توییتر نوشت: «تلاش‌ها به حاصل نشست و قانون اجرایی شد، اولین شناسنامه فرزند مادر ایرانی و پدر خارجی صادر شد.»
ایرنا گزارش کرد، مدیر کل امور اتباع و مهاجرین خارجی استانداری تهران در همین راستا اعلام کرد: نخستین شناسنامه فرزند حاصل ازدواج زنان ایرانی با اتباع خارجی طبق مصوبه سال ۱۳۹۸ مجلس شورای اسلامی ایران، صادر و تحویل شد.
همچنین در این ارتباط، منصور حاجی گفت: در اجرای قانون تابعیت مصوبه مجلس شورای اسلامی ایران، ۱۸هزار و ۳۰۰ نفر از افراد متقاضی این قانون در سایت اداره کل امور اتباع و مهاجرین خارجی استانداری تهران و وزارت کشور ثبت نام کردند که اولین شناسنامه ایرانی در کشور توسط اداره کل امور اتباع و مهاجرین خارجی استانداری تهران صادر و تحویل متقاضی شد. به گزارش همشهری در راستای سياست‌های دولت دوازدهم مبني بر پيگيری و دفاع از حقوق ملت و حقوق شهروندی و تلاش براي به اجرا درآوردن اين حقوق اساسی، لايحه‌ای به منظور دفاع از كرامت و حقوق بخشی از زنان ايرانی و نيز كودكان به مجلس ارايه شد كه سرانجام در تاريخ ۲ مهر ماه سال ۱۳۹۸ با عنوان «قانون اصلاح قانون تعيين تكليف تابعيت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ايرانی با مردان خارجی» به تصويب رسيد.
هيات وزيران در جلسه روز چهارشنبه (۳۱ ارديبهشت ۹۹) و در اجرای ماده واحده قانون اصلاح قانون تعيين تكليف تابعيت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ايرانی با مردان خارجی، آيين‌نامه اجرايی نحوه اعطای تابعيت به افراد مشمول اين قانون را تصويب كرد و اسحاق جهانگيری، معاون اول رييس‌جمهوری دو هفته بعد (13 خرداد 99) آن را برای اجرا به وزارتخانه‌های كشور، اطلاعات و امور خارجه و معاونت حقوقی رييس‌جمهوری سيزدهم خرداد ماه ابلاغ كرد.
براساس اين آيين‌نامه، هر زن ايرانی كه با مرد غيرايرانی ازدواج كرده و در نتيجه اين ازدواج، داراي فرزند زير ۱۸ سال باشد و هر فردی كه از مادر ايرانی و پدر غيرايرانی متولد شده و بيش از ۱۸ سال تمام داشته باشد، مي‌تواند متقاضی اعطای تابعيت برای فرزند خود باشد.
همچنین براساس اين آيين نامه، ايرانی بودن مادر، ازدواج او با مرد غيرايرانی و تعلق فرزند به مادر و حصول آن از ازدواج مذكور برای اعلام تابعيت فرزند توسط استانداری، ضروری است و ارايه اسناد و دلايل مربوط به اين موارد به عهده متقاضی و احراز اصالت اين موارد به عهده استانداری‌های سراسر كشور است. همچنين، فوت مادر، پدر يا فرزند و حجر اين افراد، مانع از درخواست اعلام تابعيت ايرانی برای فرزند، نمی‌باشد و در صورت فوت مادر و نرسيدن فرزند به ۱۸ سالگی، دادستان شهرستان محل اقامت فرزند، پس از انجام تحقيقات و گردآوری مستندات و ادله، درخواست موردنظر را به استانداری ارائه می‌كند. فرزند موضوع قانون و اين آيين‌نامه، پس از طی روند مقرر در آيين‌نامه و از زمان تاييد تابعيت ايرانی او، از حقوق و تكاليف تبعه ايران، برخوردار است. فرآیند صدور شناسنامه برای فرزندان مادران ایرانی حدود سه ماه زمان می‌برد.
لازم است این موفقیت ارزشمند را به تمامی فعالان حقوق زنان و مسئولین همراه که مدت‌های مدیدی را صرف اقناع نهادهای تصمیم گیرنده نمودند، تبریک بگوییم و با ارج نهادن این دستاورد، امیدوارانه برای تحقق دیگر اهداف جامعه مدنی تلاش کنیم.
| منبع عکس کاور این پست، سایت دیاران است. |
