جنگ، درگیری و مناقشات یکی از تکاندهندهترین پدیدههای ساخت بشر است که تقریبا همه افراد درگیر، از آن آسیب میبینند و هیچوقت برندهای ندارد. اما در هر مناقشهای تجربه زنان از جنگ به مراتب تکاندهندهتر از مردان است. نه تنها جنگ و درگیری زنان را فقیرتر میکند و کیفیت زندگیشان را به نسبت مردان بسیار بیشتر پایین میآورد، که از همه بدتر در بسیاری از مناقشات بدن زنان محل درگیری و قدرت نمایی جنگ طلبان میشود. با تعرض و تجاوز به زنان علاوه بر همه عواقب دهشتناک جنگ، زنان باید بار بیماریهای مقاربتی مانند اچ آی وی و بارداری ناخواسته و انگ و طرد بعد از مورد تجاوز قرار گرفتن را نیز به دوش بکشند. در واقع عواقب جنگ نه فقط در طول مدت درگیری و مناقشه بلکه تا سالها بعد زندگی زنان را بیش از مردان تحت شعاع قرار میدهد.
سازمان ملل برای حمایت از زنان و دخترانی که در مناطق جنگی قربانی خشونت جنسی میشوند، ۱۹ ژوئن برابر با ۲۹ خردادماه را روز جهانی «مبارزه با خشونت جنسی در مناقشات» نامگذاری کرده است. هدف از تعیین چنین روزی، بالابردن آگاهیها در مورد لزوم مبارزه با خشونتهای جنسی علیه زنان و دختران در همه مناطق دنیا به خصوص در نقاط جنگی است. در واقع روز مبارزه با خشونت جنسی نوعی پیروزی برای کسانی است که هدف تجاوز و آزار جنسی در مناطق جنگی قرار گرفتهاند و از آسیب به آنها به عنوان سلاح جنگی استفاده شده است اما توان رساندن صدایشان به گوش جهانیان را نداشتهاند.
تعریف و شیوع
اصطلاح "خشونت جنسی مربوط به درگیری sexual violence in conflict " به تجاوز جنسی ، بردهداری جنسی ، فحشا اجباری ، حاملگی اجباری ، سقط جنین اجباری ، عقیم سازی اجباری ، ازدواج اجباری و هر نوع خشونت جنسی با سنگینی وزن قابل مقایسه علیه زنان ، مردان ، دختران یا پسران انجام شده است اطلاق میشود؛ که به طور مستقیم یا غیرمستقیم با یک درگیری مرتبط است. این اصطلاح همچنین شامل قاچاق افراد در مواردی است که در موقعیتهای درگیری با هدف خشونت جنسی یا استثمار انجام میشود.
نگرانی مداوم این است که ترس و انگهای فرهنگی برای جلوگیری از حضور اکثریت قریب به اتفاق بازماندگان خشونت جنسی مرتبط با درگیری برای گزارش چنین خشونتی شوکه کننده است. کنشگران میدانی تخمین میزنند که برای هر تجاوز جنسی که در رابطه با درگیری و مناقشات گزارش شده است ، 10 تا 20 مورد فاقد سند و گزارش است.
قطعنامه سازمان ملل
در 19 ژوئن 2015 ، مجمع عمومی سازمان ملل متحد (A / RES / 69/293) 19 ژوئن هر سال را به منظور افزایش آگاهی در مورد لزوم پایان دادن به خشونت جنسی مربوط به درگیری ، برای بزرگداشت قربانیان و بازماندگان خشونت جنسی در سراسر جهان و ادای احترام به همه کسانی که با شجاعت جان خود را وقف و یا از دست دادهاند تا برای از بین بردن این جنایات ایستادگی کنند.
این تاریخ برای بزرگداشت تصویب قطعنامه 1820 (1820) شورای امنیت در 19 ژوئن 2008 انتخاب شد ، كه در آن شورا خشونت جنسی را به عنوان یك تاكتیک جنگ و مانعی برای ایجاد صلح محكوم كرد.
در پاسخ به افزایش افراطگرایی خشن، شورای امنیت قطعنامه S / RES / 2331 (2016) را تصویب کرد ، که اولین تصمیم برای حل رابطه قاچاق ، خشونت جنسی ، تروریسم و جرایم سازمان یافته فراملی است. با تأیید خشونت جنسی به عنوان یک تاکتیک تروریسم ، همچنین تأیید شد که قربانیان قاچاق و خشونت جنسی که توسط گروههای تروریستی انجام شده است، باید به عنوان قربانیان تروریسم واجد شرایط برای جبران خسارت رسمی باشند.
تأثیر COVID-19 بر بازماندگان خشونت جنسی مربوط به درگیری
امسال سازمان ملل متحد تمرکز خود را بر تاثیر کرونا بر خشونت جنسی در مناقشات معطوف کرده است.
با شیوع کرونا، گزارشهای کمتری از خشونتهای جنسی در مناقشات منتشر شده است که این کاهش گزارشها ناشی از انگ، ناامنی، ترس از انتقامجویی و کمبود خدمات است. اما در عمل با وجودی که گزارشها کمتر هستند تحقیقات نشان میدهد شیوع کرونا خشونتهای جنسی در مناقشات را افزایش داده است. مقررات منع رفت و آمد، قرنطینهها، ترس از عفونت یا انتقال ویروس کرونا، محدودیتهای حرکتی و دسترسی محدود به خدمات و فضاهای امن، به دلیل بسته شدن کمپها و پناهگاهها و استفاده از مراکز درمانی برای پاسخگویی به کووید، لایههای جدیدی را به پیچیدگیهای ساختاری و فرهنگی و سازمانی گزارش خشونتهای جنسی در درگیریها و مناقشات افزوده است.
تنها راه حل برای این معضل عزم سیاسی و تخصیص منابع متناسب با مقیاس این چالش جهانی است.
بازسازی بهتر
در پی این همهگیری نیاز به رویکردی فراگیر، مقطعی و با آگاهی از جنسیت است. بهبود فراگیر، نیاز به تغییر پارادایم دارد: خاموش کردن اسلحهها.
صدای زنان ، دختران و همه بازماندگان را باید اکو و تقویت کرد. باید با جسارت ریشه اصلی اختلافات را برطرف کنیم و با کاهش هزینههای نظامی و تقویت نهادهای مدنی؛ در رفاه عمومی و نه ابزار جنگ سرمایهگذاری کنیم. و در نتیجه تغییر الگوی امنیتی برای تقویت امنیت انسانی و تابآوری افراد و جوامع در برابر شوکهای اجتماعی، زیست محیطی و اقتصادی را به ارمغان بیاوریم.
- مرضیه کوهستانی
منابع تصاویر