روز جهانی «كودكان بی گناه قربانی خشونت» در ژوئن هر سال برگزار میشود. هدف از این روز توجه به درد ناشی از آزار جسمی، روحی و عاطفی کودکان بیگناه قربانی خشونت است. خشونتهایی که اغلب ناشی از جنگها و درگیریهای بزرگان است اما گریبان این کودکان را میگیرد. البته جامعه هدف مدنظر این روز فقط دختران و پسرانی نیستند که در جنگها کشته میشوند، بلکه آنانی که مجروح میشوند، دچار بیماریهای جسمی و روانی ناشی از خشونتها میشوند، به عنوان سرباز میجنگند یا پدر و مادر و دیگر افراد فامیل خود را از دست میدهند. همینطور این روز توجه خودش را به کودکانی معطوف میکند که امکان سوادآموزی و رشد را از دست میدهند، گرسنگی و آوارگی را تجربه میکنند و شاید چنانچه حمایت نهادهای مدنی ملی و بینالمللی نباشد هرگز نتوانند یک زندگی عادی را تجربه کنند.
زمینه
در 19 آگوست 1982، مجمع عمومی سازمان ملل در نشست ویژه اضطراری خود درباره جنگهای لبنان و فلسطین، با وحشت از تعداد زیادی از کودکان بیگناه فلسطینی و لبنانی قربانیان اقدامات تجاوزگری اسرائیل، تصمیم گرفت 4 ژوئن هر سال را به عنوان روز جهانی کودکان بیگناه قربانی خشونت گرامی بدارد.
آمارهایی که قلبها را به درد میآورد
کودکان بیگناهی که در سراسر جهان تحت خشونت قرار گرفتهاند و سلامت روانی و فیزیکی آنان آسیب دیده است فقط اعدادی نیستند که خوانده شوند. اما آمار عمق این فاجعه را بیشتر نمایان میکند:
• یک پنجم کودکان جهان در مناطق جنگی زندگی میکنند.
• بطور کلی ۴۰ میلیون انسان در سراسر جهان آوارهاند که نیمی از آنان کودک و نوجوان هستند. بیشترین آنان، نزدیک به ۲۲ میلیون نفر، در مرزهای ملی خودشان زندگی میکنند و بقیه به عنوان "بیوطن" در کشورهای دیگر بسر میبرند.
• به صورت میانگین هر روزه 25 کودک به صورت میانگین در جنگها و درگیریها در یک دهه گذشته کشته یا زخمی شدهاند.
• یک چهارم کل قربانیان غیرنظامی جنگ یمن کودک هستند.
• حدود 10 میلیون کودک پناهنده توسط آژانس پناهندگان سازمان ملل (UNHCR) نگهداری میشوند.
• در حال حاضر بیش از 40 جنگ و درگیری خشونت آمیز در جهان در حال وقوع است. بیش از ۳۰۰ هزار کودک و نوجوان زیر ۱۸ سال به عنوان "سربازان کودک" در این جنگها دخالت مستقیم دارند که اغلب به اجبار به خدمت گرفته شدهاند.
تجربه سوریه، کودکانی بیپناه:
۴ محور اصلی که زندگی کودکان سوری را تحت تاثیر قرار داده عبارتند از:
1) بحران سه گانه ی درگیریهای ممتد، رکود اقتصادی و پاندمی کرونا
2) برای میلیونها کودک سوری جنگ تنها اتفاقی ست که در زندگی تجربه کردهاند. تجربه ای که تاثیری دهشتناک بر سلامت روان شناختی آنان گذاشته است.
3) کودکان همچنان کشته و یا معلول میشوند. از سال ۲۰۱۱ مرگ و جراحت حدود ۱۲ هزار کودک تایید شده است. یعنی در طی ده سال گذشته هر ۸ ساعت یک کودک تحت تاثیر تبعات جنگ قرار گرفته است.
4) جنگ نه تنها امروز کودکان را در سوریه نابود میکند بلکه آینده ی آنان را نیز تهدید میکند. قبل از بحران کنونی، نرخ ۹۷ درصدی آموزش نقطه قوت کشور بود اما حالا سوریه با یکی از بحرانیترین چالشهای آموزشی تاریخ معاصر مواجه شده است. نزدیک به ۳.۵ میلیون کودک سوری دسترسی به تحصیل ندارد که ۴۰ درصد آنان را دختران تشکیل میدهند.
چه میتوان کرد؟
سازمانهای مردم نهاد فراوانی در سراسر جهان هستند که تمرکز خدمترسانی خود را به کودکان اختصاص دادهاند. میلیونها نفر و سازمان که برای محافظت و حفظ حقوق کودکان تلاش میکنند، این روز را در سراسر جهان گرامی میدارند و برای حمایت بیشتر از این کودکان برنامهریزی میکنند.
به عنوان مثال، جنبش جهانی برای کودکان، با رهبری نلسون ماندلا و گراکا ماچل، جنبشی الهام بخش برای تغییر است که مردم عادی و خانوادهها را در سراسر جهان درگیر این هدف بزرگ میکند. کمپین "برای کودکان بله بگویید" ، با حمایت بیش از 94 میلیون نفر، خواستار انجام 10 اقدام مثبت برای بهبود زندگی کودکان است.
سازمانهای بینالمللی زیاد دیگری مانند یونیسف، "نجات کودکان"، پزشکان بدون مرز و ... نیز در سراسر جهان، در تلاشند که بتوانند کودکان آسیب دیده درگیریها و جنگها را تا حدی مورد حمایت قرار دهند.
از طرفی این روز زمانی است که افراد و سازمانها در سراسر جهان میتوانند از تأثیر آزار و اذیت، در همه اشکال آن علیه کودکان آگاه شوند. همچنین این روز بهانهای است که در آن سازمانها و افراد از فعالیتهای آگاهی بخش با محوریت حمایت از حقوق کودکان حمایت و یا در آنها شرکت کنند.